สสส. สานพลังภาคีอีสาน เปิด “เวทีพัฒนา” ขับเคลื่อน “ชุมชนล้อมรักษ์ (CBTx)”

• Tweet
• 

สสส. สานพลังภาคีอีสาน เปิด “เวทีพัฒนา” ขับเคลื่อน “ชุมชนล้อมรักษ์ (CBTx)” ชูแนวคิด 4 ด้าน ป้องกัน-เฝ้าระวัง-ฟื้นฟู-คืนคนดีสู่สังคม ยึดหลัก “ชุมชนเป็นฐาน” สร้างพื้นที่เข้มแข็ง ป้องกันผู้เสพรายใหม่-ลดการกลับมาเสพซ้ำ แก้ปัญหายาเสพติดอย่างยั่งยืน

วันที่ 10 ต.ค. 2568 พิทยา จินาวัฒน์ กรรมการบริหารแผนคณะ 1 สสส. กล่าวว่า สสส. ได้จัดเวทีประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาศักยภาพอำเภอต้นแบบและอำเภอขยายผลในการขับเคลื่อน “ชุมชนล้อมรักษ์” (CBTx) ในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เมื่อวันที่ 8-9 ต.ค. ที่ผ่านมา โดยชุมชนล้อมรักษ์ (CBTx) เป็นโครงการมุ่งแก้ปัญหายาเสพติดแบบครบวงจร โดยการดำเนินงาน 4 ด้าน 1.ป้องกัน 2.เฝ้าระวัง 3.บำบัดฟื้นฟู 4.ช่วยเหลือผู้ที่ผ่านการฟื้นฟูให้กลับมาใช้ชีวิตในสังคมได้ตามปกติ โดยมีหลักการใช้ “ชุมชนเป็นฐาน” (Community-based) เนื่องจากชุมชนเป็นผู้ที่เข้าใจต้นตอของปัญหายาเสพติด สามารถระบุกลุ่มเสี่ยงในพื้นที่ รวมถึงมีทรัพยากร หรือ “ทุนทางสังคม” ที่จะนำมาแก้ไขปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งอาศัยกลไกหลักของคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ (พชอ.) บูรณาการการทำงานร่วมกันอย่างเป็นระบบจากทุกภาคส่วน ประกอบด้วย ฝ่ายปกครอง สาธารณสุข องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ตำรวจ และภาคประชาชน เพื่อแก้ไขปัญหายาเสพติดอย่างเป็นระบบ

“สสส. สานพลังภาคี ตอกย้ำความสำคัญการแก้ปัญหายาเสพติดแบบองค์รวม โดยเสริมพลังชุมชน ผ่านการสนับสนุนด้านวิชาการ พัฒนานวัตกรรม และเสริมสร้างศักยภาพคนทำงานในชุมชนเพื่อให้ดำเนินงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ การแก้ปัญหายาเสพติดในชุมชนจำเป็นต้องดำเนินงานครอบคลุมทุกมิติ ตั้งแต่การป้องกัน เฝ้าระวัง ปราบปรามยาเสพติดเบื้องต้น ไปจนถึงการบำบัดฟื้นฟูผู้ใช้ยาเสพติด ซึ่งเป็นการยกระดับการจัดการปัญหาระดับชุมชน สร้างความเข้มแข็งให้ชุมชน และต่อยอดให้สังคมไทยปลอดภัยอย่างยั่งยืน” นายพิทยา กล่าว

นายกรชาลวิชญ์ ชัยพีรวัส นายอำเภอน้ำพอง จ.ขอนแก่น กล่าวว่า อ.น้ำพอง จ.ขอนแก่น ได้รับการยอมรับเป็นอำเภอต้นแบบที่นำโครงการ CBTx ไปประยุกต์ใช้จนเกิดผลลัพธ์ที่น่าพอใจ โดยชุมชนมีการแก้ไขปัญหายาเสพติด 2 ระดับ 1.ระดับอำเภอ จัดตั้ง “โครงการบ้านห่วงใย” เพื่อรองรับผู้ใช้ยาเสพติดที่มีอาการคลุ้มคลั่ง ซึ่งอยู่ภายใต้การดูแลของโรงพยาบาลตลอด 24 ชั่วโมง ปัจจุบันรองรับได้ 50 คน 2.ระดับหมู่บ้าน นำโครงการ CBTx ปรับรูปแบบให้เข้ากับบริบทชุมชน โดยคัดกรองผ่านการตรวจปัสสาวะ หากครัวเรือนใดปลอดยาเสพติดจะได้รับธงขาว แต่หากพบผู้ใช้ยาเสพติดจะต้องเข้าสู่กระบวนการบำบัดในชุมชนเป็นเวลา 15 วัน ผ่านการดูแลของคณะกรรมการหมู่บ้าน โดยเน้นให้ผู้ป่วยมีปฏิสัมพันธ์กับคนในหมู่บ้านเพื่อละลายพฤติกรรม ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ผู้ป่วยสามารถอยู่ร่วมกับชุมชนได้ในที่สุด การนำ CBTx มาปรับใช้ทำให้ชุมชนสามารถดูแลผู้ใช้ยาเสพติดได้อย่างมีประสิทธิภาพ

นพ.ยงยุทธ วงศ์ภิรมย์ศานติ์ ที่ปรึกษากรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า สถานการณ์ยาเสพติดในภาคอีสานยังคงเป็นปัญหาเรื้อรัง เนื่องจากพบผู้ใช้ยารายใหม่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง และผู้ป่วยมักกลับไปใช้ยาซ้ำ โดยมีปัจจัยสำคัญคือสภาพแวดล้อมที่ผู้ป่วยกลับไปอยู่หลังการบำบัด ดังนั้น ชุมชนจึงต้องมีระบบดูแลที่เข้มแข็ง ผ่านการจัดกิจกรรมประจำสัปดาห์เพื่อเตือนสติผู้ป่วย ติดตามดูแลต่อเนื่องทุกสัปดาห์ พร้อมทั้งส่งเสริมให้ผู้ป่วยประกอบอาชีพสร้างราย นอกจากนี้ครอบครัวยังเป็นอีกปัจจัยสำคัญที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจกลับไปใช้ยาซ้ำของผู้ป่วย ด้วยเหตุครอบครัวจึงต้องสนับสนุนและสร้างสภาพแวดล้อมที่ดีให้เกิดขึ้นภายในบ้าน สำหรับชุมชนต้นแบบที่ใช้กลไก CBTx สำเร็จ สามารถลดปัญหาได้เกิน 50% และขยายผลไปยังพื้นที่อื่น ๆ ได้ โดยเวทีในครั้งนี้มีเป้าเพื่อให้หน่วยงานได้แลกเปลี่ยนเครื่องมือ ถอดบทเรียน และสร้างกลไกในการแก้ปัญหายาเสพติดอย่างยั่งยืน

You must be logged in to post a comment Login