วันอาทิตย์ที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2567

ศีลอดเพื่อชีวิตใหม่

On March 22, 2024

คอลัมน์ : สันติธรรม

ผู้เขียน : บรรจง บินกาซัน

(โลกวันนี้รายวัน ประจำวันที่ 22  มี.ค.  67)

การอดอาหารเป็นวิถีอย่างหนึ่งของการดำรงรักษาชีวิตและเป็นพฤติกรรมที่มีอยู่แม้แต่ในหมู่สัตว์

ในฤดูร้อนที่แห้งแล้งขาดแคลนอาหาร  กบจะจำศีลอยู่ในรูใต้ดิน  ม้นจะนอนนิ่งปิดหู ปิดตา ปิดปากและไม่ขยับตัวเพื่อรักษาอาหารที่สะสมไว้ในร่างกายให้นานที่สุด  ถ้ามันออกไปนอกรูในช่วงหน้าแล้ง มันจะไม่ได้อาหารและมันอาจกลายเป็นอาหารของชาวบ้าน  การจำศีลจึงเป็นการรักษาชีวิตของมัน

แม่ไก่ต้องอดอาหารเป็นเวลาหลายวันในช่วงฟักไข่เพื่อให้ลูกของมันออกมาสืบสายพันธุ์  หากมันออกไปหากินทุกวันในระหว่างฟักไข่  โอกาสที่ลูกของมันจะฟักเป็นตัวก็คงเป็นไปไม่ได้ การอดอาหารของแม่ไก่จึงทำไปเพื่อชีวิตลูกๆของมัน

ปลาแซลมอนถือกำเนิดในแหล่งน้ำจืดทางตอนเหนือของทวีปอเมริกา  เมื่อเติบโตได้สักพักหนึ่ง ฝูงปลาแซลมอนจะว่ายออกจากแหล่งกำเนิดสู่ลำธารไปยังแม่น้ำและออกไปหากินในทะเลเป็นเวลาสามหรือสี่ปี  เมื่อเติบโตและสะสมอาหารไว้ในร่างกายเต็มที่แล้ว ฝูงปลาแซลมอนจะว่ายเข้าสู่แม่น้ำมุ่งไปสู่ลำธารที่มันเคยว่ายออกมาโดยไม่กินอาหารใดๆ  มันจะพยายามกระเสือกกระสนว่ายทวนน้ำขึ้นไปสู่แหล่งกำเนิดของมัน    เมื่อไปถึง  ตัวเมียจะวางไข่และตัวผู้จะปล่อยเชื้ออสุจิออกมาผสมกับไข่ของตัวเมีย หลังจากนั้น  แซลมอนทั้งตัวผู้และตัวเมียจะเฝ้าไข่ของมันจนกระทั่งลูกของมันฟักออกมาเป็นตัว เมื่อลูกของมันโตได้สักพัก มันก็จะตายไปในสภาพของการอดอาหาร

การถือศีลอดหรือการงดเว้นจากการกินการดื่มก็เป็นที่ปฏิบัติกันในหมู่มนุษย์เช่นกัน ในคัมภีร์กุรอานที่ถูกประทานแก่นบีมุฮัมมัดมีข้อความตอนหนึ่งว่า “โอ้บรรดาผู้ศรัทธา การถือศีลอดได้ถูกกำหนดแก่สูเจ้าเช่นเดียวกับที่ได้ถูกกำหนดแก่ผู้คนก่อนหน้าสูเจ้าทั้งนี้เพื่อที่สูเจ้าจะได้ยำเกรง” (กุรอาน 2:183 )

เมื่อศึกษาประวัติศาสตร์ศาสนา  เราพบว่าการอดอาหารหรือถือศีลอดเป็นที่ปฏิบัติกันมาตั้งแต่ยุคโบราณแล้วโดยมีวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกันไป  พราหมณ์ในอินเดียถือศีลอดในวันที่ 11 และ 12 ของทุกเดือนหรือปีละ 24 วัน

โยคีฮินดูบางคนถือศีลอดด้วยการงดเว้นจากการกินการดื่มเป็นเวลา 40 วัน ผู้นับถือศาสนาเชนซึ่งเป็นศาสนาเก่าแก่พอๆกับศาสนาพุทธก็ถือศีลอดหลายสัปดาห์ในหนึ่งปี

เจ้าชายสิทธัตถะเคยใช้วิธีการอดข้าวอดน้ำต่อเนื่องกันเป็นเวลาหลายวันเพื่อหักดิบความต้องการของร่างกายก่อนจะหันมาดำเนินสายกลางและบรรลุธรรมอริยสัจสี่ในที่สุด

ในอียิปต์โบราณ  การถือศีลอดถือเป็นการปฏิบัติพิธีกรรมทางศาสนาอย่างหนึ่ง  ในกรีซโบราณ เมื่อมีการเฉลิมฉลองเทศกาลที่เรียกว่า Thesmophoria เป็นเวลาสามวัน ในวันที่สามของเทศกาล  ผู้หญิงจะถือศีลอด  ส่วนในศาสนาโซโรแอสเตอร์  ถึงแม้การถือศีลอดจะไม่เป็นข้อบังคับสำหรับผู้นับถือทั่วไป  แต่ในคัมภีร์ของศาสนี้ปรากฏว่ามีคำสั่งเรื่องการถือศีลอด  นักบวชของศาสนานี้จึงต้องถือศีลอดอาหารเป็นเวลาห้าปี

โมเสสเคยถือศีลอดเป็นเวลา 40 วันในตอนขึ้นไปรับคัมภีร์โตราห์บนภูเขาซีนาย พวกลูกหลานอิสราเอลจึงถูกกำหนดให้ถือศีลอดตามแบบโมเสส  แต่การถือศีลอดแบบโมเสสคืออดข้าวอดน้ำเป็นเวลา 24 ชั่วโมง  เมื่อดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้าจึงละศีลอด เสร็จแล้วก็ถือศีลอดต่อ  ทำให้พวกลูกหลานอิสราเอลรุ่นหลังไม่สามารถถือได้ครบสี่วัน จึงทำให้คนพวกนี้ขาดมาตรการควบคุมจิตใจตัวเองและสร้างความเสียหายขึ้น

พระเยซูก็ถือศีลอดสี่สิบวันตามแบบของโมเสส เพราะท่านมายืนยันธรรมบัญญัติเดิมของโมเสส  ยอห์น แบปติสต์ก็เคยถือศีลอดร่วมกับสาวกของท่าน

ก่อนหน้าอิสลาม  ชาวอาหรับในมักก๊ะฮฺเคยถือศีลอดในวันที่เปลี่ยนผ้าคลุมก๊ะอฺบ๊ะฮฺ

ในโลกสมัยใหม่  การอดอาหารได้ถูกนำมาใช้เพื่อควบคุมน้ำหนักและรักษาสรีระ

แต่ในอิสลาม  การถือศีลอดไม่เพียงแค่งดเว้นจากการกินการดื่มเท่านั้น  แต่ยังต้องไม่ให้สิ่งที่เป็นบาปเข้าทางหู ทางตา ทางใจและสมองด้วย  การถือศีลอดจึงเป็นการแสดงความเคารพสักการะพระเจ้าและการรักษาวิญญาณให้สะอาดไปพร้อมกัน เมื่อพ้นเดือนรอมฎอนไปแล้ว ใครที่ครองตนอีกสิบเอ็ดเดือนให้เหมือนอยู่ในเดือนรอมฎอนได้ คนผู้นั้นก็จะได้รับความสุขนิรันดร์ในวันที่พบกับพระเจ้า


You must be logged in to post a comment Login