มหิดลแถลง “โควิด-19 ทำให้อัตราเพิ่มประชากรติดลบ เร็วเกินคาด”

• Tweet
• 

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล ได้จัดการเสวนาเรื่อง “โควิด-19 ทำให้อัตราเพิ่มประชากรติดลบ เร็วเกินคาด” เมื่อวันที่ 13 มกราคม 2565 โดย ศ.เกียรติคุณ ดร.ปราโมทย์ ประสาทกุล และ อ.ดร.ณปภัช สัจนวกุล ได้ชี้ให้เห็นสถานการณ์ประชากรของประเทศไทย ข้อมูลจากสำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทยที่ได้ประกาศจำนวนประชากรเมื่อ 31 ธันวาคม 2564 มีทั้งสิ้น 66.2 ล้านคน มีเด็กเกิด 544,570 คน มีคนตาย 563,650 คน

ดังนั้น ในปี 2564 จึงนับเป็นปีแรกที่คนตายมีจำนวนมากกว่าคนเกิด (ตายมากกว่าเกิด 19,080 คน) ถ้าดูเฉพาะตัวเลขจำนวนคนเกิดและตายโดยไม่รวมการย้ายถิ่นเข้า-ออกประเทศแล้ว จะนับได้ว่าอัตราเพิ่มประชากรไทยติดลบ ประมาณ -0.03% ส่งผลให้อัตราเพิ่มประชากรไทยลดต่ำลงจนถึงขั้นติดลบเป็นปีแรกในรอบหลายศตวรรษ ซึ่งประชากรไทยลดลงเร็วกว่าที่สภาพัฒน์ฯ คาดไว้ถึง 7 ปี

ศ.เกียรติคุณ ดร.ปราโมทย์ ประสาทกุล ได้ให้ข้อมูลว่า จำนวนเด็กเกิดในปี 2564 ลดต่ำลงกว่าเท่าตัว จากจำนวนเกิดเมื่อ 50 ปีก่อน ซึ่งในช่วงปี 2506-2526 ในแต่ละปีจะมีเด็กเกิดเกินกว่า 1 ล้านคน ที่เรียกว่า “ประชากรรุ่นเกิดล้าน” หรือ “สึนามิประชากร” ของประเทศไทย โดยที่ในปี 2514 มีเด็กเกิดมากที่สุดในประวัติศาสตร์ คือ เกิดมากถึง 1 ล้าน 2 แสนคน จากนั้นก็ลดจำนวนลงเรื่อยๆ จนในปี 2562 ลดลงมาแตะที่ 6 แสนคน ปี 2563 เกิด 5 แสน 8 หมื่นคนเท่านั้น เมื่อดูสถิติแนวโน้มแล้ว ก็คาดประมาณได้ว่า จำนวนเกิดในประเทศไทยจะลดต่ำลงไปอีก แต่ไม่คิดว่าจะรวดเร็วเช่นนี้

ในระยะเวลา 30 กว่าปีที่ผ่านมานี้ ภาวะเจริญพันธุ์หรือการเกิดของประชากรไทยได้ลดลงอย่างต่อเนื่อง ด้วยเหตุผลหลายประการ อาทิเช่น ผู้หญิงไทยอยู่เป็นโสดกันมากขึ้น ความหลากหลายทางเพศ ความต้องการมีลูกน้อยลง ความยากลำบากในการเลี้ยงลูกในสังคมไทยยุคใหม่ ค่าใช้จ่ายและเวลาในการเลี้ยงลูกสูงขึ้น จำนวนผู้หญิงในวัยมีบุตรลดน้อยลง ในปี 2563 การแพร่ระบาดของโควิด-19 น่าจะทำให้ความตั้งใจที่จะมีลูกของคู่สมรสลดต่ำลง “โควิด-19 ทำให้จำนวนเด็กเกิดในประเทศไทยลดลงเร็วเกินคาด”

จำนวนคนตายในประเทศไทยเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง เมื่อ 10 ปีก่อน ในปี 2554 มีคนตาย 4 แสน 2 หมื่นคน ในปี 2563 จำนวนคนตายได้เพิ่มขึ้นถึงหลัก 5 แสนคนเป็นปีแรก และในปี 2564 จำนวนคนตายได้สูงเป็น 5 แสน 6 หมื่นคน ซึ่งนับว่าสูงเกินคาด ศ.เกียรติคุณ ดร.ปราโมทย์กล่าวว่า เราคาดว่า ในปี 2564 น่าจะมีคนตายเพิ่มขึ้นถึง 5 แสน 2 หมื่นคนเป็นอย่างน้อย แต่ตัวเลขคนตายที่กรมการปกครอง ประกาศอกมาล่าสุดคือ 5 แสน 6 หมื่นคน โดยสาเหตุที่คนไทยตายมากขึ้นในปี 2564 เกิดจากผู้สูงอายุมีจำนวนมากขึ้น โดยเฉพาะผู้สูงอายุวัยปลายที่อายุ 80 ปีขึ้นไป รวมทั้ง โควิด-19 เป็นสาเหตุโดยตรงที่ทำให้คนตายประมาณ 2 หมื่นราย และน่าจะเป็นสาเหตุโดยอ้อมที่ทำให้คนตายอีกจำนวนหนึ่ง

ทั้งนี้อาจกล่าวได้ว่า โควิด-19 มีผลให้จำนวนเด็กเกิดลดลง และจำนวนคนตายเพิ่มขึ้นเร็วเกินคาด    จะทำให้อัตราเพิ่มประชากรไทยติดลบเร็วกว่าที่คาดประมาณไว้ถึง 7 ปี

การที่จำนวนเด็กเกิดในประเทศไทยลดต่ำลงจนเหลือเพียง 5 แสน 4 หมื่นคนในปี 2564 ซึ่งเท่ากับว่าผู้หญิงไทยจะมีลูกตลอดวัยมีบุตรของตนโดยเฉลี่ยเพียง 1.2 คนเท่านั้น ซึ่งอยู่ในระดับที่พอๆ กันกับอัตราของญี่ปุ่น สิงคโปร์ เกาหลีใต้ ฮ่องกง ไต้หวัน ทั้งนี้ได้มีข้อวิตกกังวลว่า เมื่อเด็กเกิดน้อยลงอย่างนี้ ประเทศไทยจะประสบปัญหาการขาดแคลนแรงงานในอนาคต ทางออกของประเทศไทยสำหรับประเด็นนี้ มีหลายทาง เช่น ส่งเสริมการเกิดให้เพิ่มขึ้น ให้นำเข้าแรงงานในสาขาที่ขาดแคลนทั้งแรงงานฝีมือและไร้ฝีมือ เร่งพัฒนาแรงงานไทยให้มีคุณภาพมากขึ้น และใช้เทคโนโลยี ปัญญาประดิษฐ์เครื่องจักรกล และหุ่นยนต์เพื่อทดแทนแรงงาน อีกทั้งควรต้องเน้นคุณภาพของประชากรตั้งแต่ “การเกิดที่มีคุณภาพ การสูงวัยอย่างมีพลัง ตลอดช่วงชีวิต ไปจนถึงการตายอย่างมีคุณภาพ”

You must be logged in to post a comment Login