วันอังคารที่ 3 ธันวาคม พ.ศ. 2567

กำจัดยุงลาย ป้องกันไข้เลือดออก

On September 18, 2020

คอลัมน์ : พบหมอศิริราช

ผู้เขียน : รศ.พญ.ณสิกาญจน์ อังคเศกวินัย

ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล

เมื่อเข้าสู่หน้าฝนอากาศจะเย็นและมีความชื้นสูง และเมื่อฝนตกบางพื้นที่มีน้ำขัง สิ่งที่ต้องระวังคือยุงลาย ซึ่งเป็นสาเหตุของไข้เลือดออก มารู้จักวิธีป้องกันและกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายเพื่อป้องกันไข้เลือดออกกัน

ทำไมยุงลายจึงเป็นสาเหตุของไข้เลือดออก

เนื่องจากยุงลายเป็นพาหะของเชื้อไวรัสเดงกี่ ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคไข้เลือดออก โดยหลังจากถูกยุงลายที่มีเชื้อกัดประมาณ 7-10 วัน ก็จะเริ่มมีอาการของไข้เลือดออก อีกทั้งในหน้าฝนจะมีแหล่งเพาะพันธุ์ยุงเพิ่มขึ้น เนื่องจากมีแหล่งน้ำขัง ก็จะยิ่งมีโอกาสที่จะทำให้เกิดไข้เลือดออกมากขึ้น

วิธีป้องกันไม่ให้ยุงลายกัด และกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์

โดยทั่วไปแล้วยุงลายมักชอบกัดในเวลากลางวัน วิธีป้องกันที่ดีที่สุดก็คือการป้องกันไม่ให้ถูกยุงกัด จึงควรใส่เสื้อผ้าให้มิดชิด

ส่วนการกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายมีวิธีที่หลากหลาย เช่น ทางด้านกายภาพ เนื่องจากยุงลายมักจะชอบวางไข่ในน้ำนิ่งๆ ในที่มีน้ำขัง ดังนั้น จึงควรสำรวจแหล่งน้ำในบ้าน เช่น โอ่งน้ำที่มีการเปิดฝาทิ้งไว้ว่ามียุงลายหรือไม่ ภาชนะที่ใช้รองขาตู้ ถาดรองกระถางต้นไม้ สิ่งต่างๆเหล่านี้ควรปิดฝาให้มิดชิด หรือจับคว่ำไม่ให้มีน้ำขัง หรือใช้วิธีทางชีวภาพ เช่น การเลี้ยงปลากินลูกน้ำ เป็นต้น

นอกจากนั้นเราอาจจะใช้สารเคมีกำจัดลูกน้ำ เช่น ใช้ทรายอะเบท เกลือแกง ผงซักฟอก หรือน้ำส้มสายชู ส่วนช่วงที่มีการระบาดเราอาจจะต้องใช้วิธีกำจัดยุงลายโดยตรงโดยใช้เครื่องพ่นฝอยละออง นอกจากนั้นควรจะมีการรักษาบ้านและสิ่งแวดล้อมให้ถูกสุขลักษณะ โดยใช้นโยบาย 3 เก็บ + 5 ส ประกอบด้วย เก็บบ้านให้ปลอดโปร่ง ไม่ให้ยุงลายเกาะพัก เก็บขยะเศษภาชนะไม่ให้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย เก็บน้ำปิดให้มิดชิด ไม่ให้ยุงลายวางไข่ รวมทั้งทำกิจกรรม 5 ส คือ สะสาง สะดวก สะอาด สุขลักษณะ สร้างนิสัย เพื่อเป็นการป้องกันมิให้ยุงลายกัด

สังเกตอย่างไรว่าเป็นไข้เลือดออก ถ้าเป็นแล้วควรทำอย่างไร

อาการของไข้เลือดออก โดยทั่วไปผู้ป่วยจะมาด้วยอาการมีไข้สูง คลื่นไส้หรืออาเจียน มีหน้าแดงเล็กน้อย ไม่มีอาการของไข้หวัด หากท่านสงสัยว่าเป็นไข้เลือดออก ในช่วงแรกที่เป็นไข้ส่วนใหญ่จะยังไม่ทำอะไรเพิ่มเติม เพียงแต่ให้รับประทานยาพาราเซตามอลแก้ไข้ ห้ามรับประทานยาแอสไพริน และถ้าหากมีอาการผิดปกติ เช่น ปวดท้องมาก คลื่นไส้ อาเจียนมาก รับประทานอาหารไม่ได้ มีจุดเลือดออกตามตัว มีเลือดออกตามไรฟัน หรือมีเลือดออกที่ใดที่หนึ่ง หรือลุกขึ้นแล้วมีอาการหน้ามืด ควรจะมาพบแพทย์โดยด่วน

โรคไข้เลือดออกจะหมดไปหากพวกเราช่วยกันกำจัดยุงลายด้วยการเก็บบ้าน เก็บขยะเศษภาชนะ เก็บน้ำให้มิดชิด ร่วมกับกิจกรรม  5 ส  สะสาง สะดวก สะอาด สุขลักษณะ สร้างนิสัย


You must be logged in to post a comment Login