ไม่อายที่จะถามผู้ต่ำกว่า / โดย กิ่งเหมย

• Tweet
• 

คอลัมน์ : วิถีบูรพา
ผู้เขียน : กิ่งเหมย

ฉบับนี้ขอเสนอสุภาษิตที่ว่า “ปู้ ฉื่อ เซี่ย เวิ่น” หรือ “ไม่อายที่จะถามผู้ต่ำกว่า”

ขงจื๊อ นักคิด นักปกครอง นักการศึกษาในสมัยชุนชิว อีกทั้งยังได้รับยกย่องให้เป็นปราชญ์และเป็นที่นับถือของชาวจีนทุกคน

มีอยู่ครั้งหนึ่ง ขงจื๊อเดินทางไปยังแคว้นหลู่เพื่อไปร่วมพิธีเซ่นไหว้บรรพบุรุษของเจ้าผู้ครองแคว้น ขงจื๊อกลับถามคำถามทุกอย่างกับคนอื่นๆทำให้บางคนหัวเราะเยาะและกล่าวว่า ขงจื๊อไม่รู้จักการเข้าพิธี อะไรๆก็เอาแต่ถาม

ขงจื๊อได้ยินดังนั้นจึงกล่าวออกมาว่า “กับเรื่องที่ไม่เข้าใจ ถามแล้วจึงจะเข้าใจ นี่คือวิธีการแสดงออกของการมีมารยาทของข้า”

ในเวลานั้น แคว้นเว่ยมีแม่ทัพผู้หนึ่งนามว่า ข่งอวี่ เป็นผู้ที่มีความรู้สูงส่ง ในสมัยก่อนมีธรรมเนียมที่ว่า ถ้ากษัตริย์หรือชนชั้นสูงเสียชีวิต จะมีการเรียกชื่อในลักษณะที่ยกย่องและสลักไว้ที่แผ่นป้ายชื่อ เมื่อข่งอวี่เสียชีวิตลง จึงได้สลักชื่อว่า “ข่งเหวินจื่อ” (คำว่า “เหวิน” แปลว่า ผู้ที่มีการศึกษา ผู้ที่มีวัฒนธรรม)

ลูกศิษย์ของขงจื๊อจึงถามว่า เหตุใดข่งอวี่จึงได้รับเกียรติเช่นนั้น ขงจื๊อตอบว่า เพราะตอนที่ท่านข่งอยู่มีชีวิต ท่านไม่เคยอายที่จะถามความรู้จากผู้ที่ต่ำกว่าท่าน ดังนั้นทุกคนจึงยกย่องท่านนั่นเอง

ไม่อายที่จะถามผู้ที่ต่ำกว่า หมายถึง การที่ไม่รู้สึกอายในการถามความรู้จากผู้ที่อยู่ต่ำกว่าเรา ในอีกกรณีหนึ่งหมายถึง การศึกษาหาความรู้แบบถ่อมตน ไม่ยกตนข่มท่าน

You must be logged in to post a comment Login