ตามรอยเส้นทางธรรมแห่งศรัทธา นมัสการ 8 วัดศักดิ์สิทธิ์แห่งล้านนา

• Tweet
• 

สัมผัสพลังศิลป์และจิตวิญญาณ รากแห่งพหุวัฒนธรรมอันหลากหลายของนครลำปาง

แม้เมืองนครลำปาง จะไม่ใช่เมืองปลายทางหลักของการท่องเที่ยวภาคเหนืออย่างเชียงใหม่ เชียงราย หากที่นี่ยังคงรักษาความเป็นล้านนาดั้งเดิมได้อย่างครบถ้วนสมบูรณ์ ด้วยแหล่งพุทธศิลป์ล้านนาหลากยุคหลายสมัย ที่ร้อยเรียงวัฒนธรรม ศรัทธา ความเชื่อ และความศักด์สิทธิ์ไว้อย่างมั่นคงแข็งแกร่งมาเป็นเวลากว่าหลายร้อยปี นับเป็นพิพิธภัณฑ์ที่มีชีวิตแห่งหนึ่งของไทยที่เชื่อว่าคนไทยไม่ควรพลาดการชื่นชมเลยทีเดียว

สายฝนที่ยังคงโปรยปรายเป็นละอองอ่อนบาง ทำให้บรรยากาศของวัดไหล่หินหลวงที่แวดล้อมด้วยขุนเขาและทุ่งนาเขียวขจีเย็นฉ่ำ แม้ชื่อวัดอาจจะไม่คุ้นหูนัก แต่เป็นวัดที่สถาปัตยกรรมงดงามสมบูรณ์ตามพุทธศิลป์สกุลช่างล้านนาลำปางมากที่สุด นับตั้งแต่รูปแบบลายปูนปั้นบนซุ้มประตูโขงที่ได้รับการอนุรักษ์อย่างดี วิหารโถงสกุลช่างลำปางจะมีความอ่อนช้อย และแอ่นโค้งเพียงเล็กน้อย รวมถึงการวางผังตามคติธรรมเก่าแก่ โดยจำลองภูมิจักรวาล คือวิหารเปรียบเสมือนชมพูทวีป เจดีย์เปรียบเหมือนเขาพระสุเมรุ และลานทรายเปรียบเสมือนมหานทีสีทันดร วัดไหล่หินหลวงเป็นวัดที่ครูบามหาป่าเกสรปัญโญ พระเถระผู้แตกฉานในบาลีที่มีชื่อเสียงที่สุดแห่งล้านนาโบราณมาบูรณะเมื่อกว่า 300 ปีก่อน นอกจากนี้วัดยังเป็นที่เก็บรักษาคัมภัร์ใบลานโบราณอายุกว่า 500 ปีที่เก่าแก่ที่สุดในไทยอีกด้วย ส่วนใหญ่ผู้ที่เดินทางมาที่นี่มักขอพรเรื่องการงานและการป้องกันภัย

เพียงไม่นานจากวัดไหล่หินหลวง จะพบกับวัดแห่งเงาพระธาตุสะท้อนกลับหัวอันลี้ลับ ที่ซึ่งความเชื่อได้ถูกพิสูจน์ด้วยศรัทธา

วัดพระธาตุจอมปิง วัดโบราณที่ได้ชื่อว่าอนุสรณ์แห่งชัยชนะของพระเจ้าติโลกราชที่มีต่อกองทัพอยุธยา ความพิเศษของวัดนี้คือเงาพระธาตุที่มีเพียงไม่กี่แห่งในไทย นอกจากนี้ บริเวณพื้นที่รอบวัด ยังขุดค้นหลักฐานของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์มากมายซึ่งวัดได้เก็บรักษาไว้อย่างดี ผู้ที่เดินทางมามักจะขอพรให้ได้รับชัยชนะไม่ว่าจะด้านการงาน การเรียน หรือธุรกิจ
จากตำนานวัดแห่งเรื่องเล่าจากศรัทธาที่มีแสงประหลาดเห็นแป็นลูกแก้วออกมาจากองค์พระธาตุ สะท้อนความผูกพันและความเชื่อของชาวบ้านที่มีต่อ วัดพระธาตุเสด็จ วัดที่สร้างมาตั้งแต่สมัยพระเจ้าอนันตยศบุตรพระนางจามเทวี แม้จะได้รับการบูรณะมาหลายต่อหลายยุคหากยังคงรักษาศิลปะโบราณไว้อย่างครบถ้วน ตามตำนานพระธาตุนครลำปาง กล่าวว่า พระธาตุในเมืองลำปางที่เชื่อว่ามีพระบรมสารีริกธาตุบรรจุอยู่ มีเพียง 2 องค์ คือ พระธาตุลำปางหลวง และพระธาตุเสด็จแห่งนี้ โดยเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปปางลีลา ศิลปะเชียงแสนจากวัดช้างค้ำเมืองน่าน สิ่งที่น่าสนใจอีกแห่งคือ วิหารโคมคำอายุกว่า 200 ปี วิหารไม้ศิลปะล้านนาเชียงแสนแท้ๆ ที่ไม่เพียงแต่สวยงามแต่ยังเปี่ยมไปด้วยอัตลักษณ์พื้นถิ่นที่สมบูรณ์แบบ และพลาดไม่ได้กับการขอพรเรื่องสุขภาพกับเจ้าพ่อกุมภัณฑ์ เทวาอารักษณ์พระธาตุเสด็จแห่งนี้

วัดศักดิ์สิทธิ์อีกแห่งที่เต็มไปด้วยตำนานของเจ้าพ่อมหายักษ์สามพันตนผู้ปกปักรักษาต้นศรีมหาโพธิ์และเมืองลำปางมาแต่โบราณ ได้แก่ วัดศรีล้อม ด้วยความเชื่อที่ว่าเป็นพื้นที่ของผีหลวงรักษาเมือง ที่นี่จึงได้ชื่อว่าศักดิ์สิทธิ์ด้านพลังปกปักรักษาและคุ้มครอง การขอพรมักบนบานด้วย หัวหมูดิบ เนื้อหมู เหล้าบุหรี่ และดอกกุหลาบ

วัดปงสนุก วัดกลางเมืองที่รวมความเชื่อเรื่องผีปู่ย่า พิธีกรรมสะเดาะเคราะห์แบบล้านนาและความศรัทธาในพระพุทธศาสนาเข้าไว้ด้วยกันอย่างกลมกลืน มีพระธาตุศรีจอมไคลเป็นศูนย์กลางของวัดซึ่งถือเป็นสะดือเมือง เชื่อกันว่าเป็นศูนย์รวมพลังทั้งด้านจิตวิญญาณและความศักดิ์สิทธิ์ ตลอดจนเป็นหัวใจของความเชื่อและรากวัฒนธรรมที่เก่าแก่แห่งหนึ่งของจังหวัดลำปางนอกจากนี้ที่นี่ยังได้รับความนิยมในการประกอบพิธีกรรมตามความเชื่อดั้งเดิม เช่นการฟ้อนผี จึงเป็นที่เคารพอย่างยิ่ง

และวัดคู่บ้านคู่เมืองมาแต่ครั้งโบราณ ที่งดงามโดดเด่นเปรียบเสมือนเพชรน้ำหนึ่งในด้านสถาปัตยกรรมและพุทธศิลป์ วัดพระธาตุลำปางหลวง พระธาตุคู่บุญญาชาวเมืองลำปาง ด้วยองค์ประกอบของวัดที่ยึดถือคติธรรมภูมิจักรวาล ทำให้ตัวพระธาตุที่ตั้งอยู่บนเนินสูงดุจเขาพระสุเมรุนั้นยิ่งโดดเด่น ตอกย้ำความวิจิตรด้วยวิหารน้ำแต้มที่มีจิตรกรรมฝาผนังอันเก่าแก่ และเงาพระธาตุอีกแห่งของจังหวัดที่ยังคงเป็นปริศนาธรรมอันลี้ลับ ตามตำนานกล่าวว่า ในสมัยพุทธกาล พระพุทธเจ้าพร้อมด้วยพระเถระสามองค์ได้เสด็จจาริกไปตามบ้านเมืองต่าง ๆ จนถึงบ้านลัมภะการีวัน หรือ บ้านลำปางหลวงในปัจจุบัน พระพุทธเจ้าได้ประทับเหนือดอยม่อนน้อย มีชาวลัวะคนหนึ่งชื่อ ลัวะอ้ายกอน เกิดความเลื่อมใส ได้นำน้ำผึ้งบรรจุกระบอกไม้ป้างมาถวายพระพุทธเจ้า พระพุทธองค์ได้ฉันน้ำผึ้งแล้วทิ้งกระบอกไม้ป้างไปทางทิศเหนือ ทรงพยากรณ์ว่า สถานที่แห่งนี้ต่อไปจะมีชื่อว่า ลัมพกัปปะนคร ทรงลูบพระเศียรได้พระเกศามาหนึ่งเส้น มอบให้แก่ลัวะอ้ายกอน จึงได้นำพระเกศานั้น บรรจุในผอบทองคำ และใส่ลงในอุโมงค์พร้อมกับถวายแก้วแหวนเงินทองเป็นเครื่องบูชา แล้วก่อเป็นพระเจดีย์สูงเจ็ดศอกเหนืออุโมงค์นั้น กาลเวลาเปลี่ยนผ่าน หากวัดแห่งนี้ได้รับการบูรณะมาโดยตลอดโดยเจ้าเมืองและชาวบ้านที่อาศัยอยู่รอบวัด สะท้อนความผูกพันกับพุธศาสนาอย่างแนบแน่นของชาวลำปาง นอกจากนี้ ยังมีเจ้าพ่อกุมภัณฑ์และเจ้าพ่อขุนตาลที่ได้ชื่อว่าขลังที่สุดในบรรดาเทวาอารักษ์เมือง ชนิดที่ว่าใครมีอสังหาริมทรัพย์ที่อยากขาย ไปกราบเจ้าพ่อแล้วจะได้รับข่าวดีทุกราย

เส้นทางธรรมแห่งศรัทธาได้นำพาเรามาถึงพระธาตุดอยพระฌาณซึ่งแต่เดิมเป็นเพียงองค์เจดีย์กลางป่าเขา หากได้รับนิมิตและการพัฒนาจนกลายเป็นหมุดหมายใหม่ล่าสุดของสายธรรมเมืองลำปาง โดดเด่นด้วยสถาปัตกรรมผสมผสานทั้งไทยและญี่ปุ่นได้อย่างลงตัว โดยมีพระใหญ่ไดบุสสึเป็นแลนด์มาร์คสำคัญ พร้อมวิวพาโนรามาแบบ 360 องศาเรียกได้ว่าไม่ควรพลาดที่จะมาเช็คอินอัพพลังมูพร้อมขอพรเรื่องหน้าที่การงาน

และท้ายสุดที่จะพลาดไม่ได้คือ วัดพระแก้วดอนเต้าสุชาดาราม วัดที่ได้ชื่อว่าเป็น “ศิลป์พม่า ศรัทธาเชียงแสน” เป็นวัดที่รวมสองวัดไว้ในวัดเดียว ได้แก่วัดพระแก้วดอนเต้า กล่าวกันว่าสร้างโดย พระเจ้าอนันตยศ บุตรของ พระนางจามเทวี ซึ่งได้ชื่อนี้จากการที่ครั้งหนึ่ง พระแก้วมรกต พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ที่สุดองค์หนึ่งของล้านนาเคยมาประดิษฐานอยู่นานถึง 32 ปีในสมัยพระเจ้าสามฝั่งแกน บริเวณหน้าพระบรมธาตุ มีพระมณฑปฝีมือช่างชาวมัณฑะเลย์ พระมณฑปนี้เป็นอาคารทรงปราสาท เรียกว่า ‘ปยาทาด’ สร้างขึ้นในสมัยเจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิตพร้อมกับการบูรณะพระธาตุ เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปบัวเข็มศิลปะแบบพม่าอย่างแท้จริง เนื่องจากผู้มีจิตศรัทธาร่วมบูรณะและสร้างพระมณฑป เป็นคหบดีชาวพม่านั่นเอง

ในส่วนของ ‘วัดสุชาดาราม’ เป็นวัดที่ตั้งของตำนานนางสุชาดาที่มาของพระแก้วดอนเต้าอันศักดิ์สิทธิ์ สร้างขึ้นในบริเวณบ้านของ นางสุชาดา โยมอุปัฏฐายิกาของวัดที่ต้องโทษประหารจากความเข้าใจผิด จึงสร้างวัดขึ้นเพื่อระลึกถึงคุณความดีของนาง และได้รับการบูรณะโดยชาวเชียงแสนที่อพยพมาอยู่บริเวณโดยรอบนั่นเอง ความโดดเด่นอยู่ที่ พระวิหารลายคำ ศิลปะแบบเชียงแสนแท้ๆ ที่สมบูรณ์ที่สุดที่แทบจะหาไม่ได้อีกแล้วในไทย ภายในพระวิหารหลังนี้ มีภาพจิตรกรรมบนแผงไม้ที่ ผลงานของ ป.สุวรรณสิงห์ ช่างเขียนคนสำคัญของลำปางอีกด้วย

อาจารย์ธวัชชัย ทำทอง อาจารย์ประจำสาขาวิชานวัตกรรมการท่องเที่ยวและธุรกิจบริการ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง กล่าววว่า “ความเชื่อนำมาซึ่งความศักดิ์สิทธิ์ เส้นทางธรรมแห่งศรัทธาได้ร้อยเรียงวัฒนธรรมและความเชื่อท้องถิ่นเอาไว้ด้วยกันอย่างกลมกลืน ดังนั้นการไหว้พระขอพรถ้าตั้งอยู่บนหลักการและตรรกะที่ถูกต้องก็จะเป็นกำลังใจให้คนในยุคสมัยนี้ได้อย่างดี”

วัฒนธรรมอันหลากหลายที่ผ่านการปกครองทั้งจากพม่าและไทย ส่งผลให้นครลำปางแห่งนี้เป็นเมืองแห่งพหุวัฒนธรรมที่หลอมรวมประเพณีศรัทธา ความเชื่อ และวิถีชีวิตเข้าไว้ด้วยกัน ดังคำกล่าวว่าเป็นพิพิธภัณฑ์ที่มีชีวิต นอกจากนี้ ยังเปรียบเสมือนรากแห่งวัฒนธรรมที่ยึดโยงอดีตจนถึงปัจจุบัน ทั้งศิลปะและจิตวิญญาณเข้าไว้ด้วยกันให้ผู้ที่สนใจได้ตามรอยธรรมแห่งศรัทธาได้ครบ จบในจังหวัดเดียว

You must be logged in to post a comment Login