วันจันทร์ที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2568

ตามหาประชาธิปไตยยุคดึกดำบรรพ์ / โดย สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ

On December 19, 2016

คอลัมน์ : ถนนประชาธิปไตย
ผู้เขียน : สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ

เมื่อวันที่ 10 ธันวาคมที่ผ่านมา กลุ่ม people go network จัดงานเสวนาในหัวข้อ “ออกตามหาประชาธิปไตยในยุคดึกดำบรรพ์” ที่คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพื่อเฉลิมฉลองครบรอบ 84 ปีวันรัฐธรรมนูญไทย ในวันที่ประชาธิปไตยและรัฐธรรมนูญปราศจากความหมายในสังคมไทย หลังจากที่ถอยหลังครั้งใหญ่เข้าสู่ยุคดึกดำบรรพ์ทางการเมืองในระยะ 2 ปีครึ่งที่ผ่านมา

ที่อธิบายว่าเป็น “การเมืองยุคดึกดำบรรพ์” เพราะการแก้ปัญหาทางการเมืองด้วยการรัฐประหารเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2557 สร้างระบอบเผด็จการทหารขึ้นมา ถือเป็นวิธีการอันล้าหลังในโลก เพราะนอกเหนือจากไทยแล้ว เหลือเพียงอียิปต์และเยเมนเท่านั้นที่ยังคงปกครองภายใต้ระบอบเผด็จการทหาร ทำให้ประเทศไทยกลายเป็นประเทศอันแปลกประหลาดในสายตาของอารยประเทศ

ประเด็นปัญหาที่สำคัญคือ ยังไม่เห็นแนวโน้มเลยว่าสังคมไทยจะคลี่คลายไปสู่ประชาธิปไตยอันแท้จริงได้อย่างไร ทำให้แนวโน้มทางการเมืองแบบล้าหลังยังคงอยู่ และเมื่อพิจารณาควบคู่กับความล้าหลังทางวัฒนธรรมและความคิดในสังคมไทย ทำให้ประเมินได้ว่าประเทศไทยคงยังอยู่ในยุคยึดดำบรรพ์อีกยาวนาน

ภายใต้บรรยากาศแบบเผด็จการมักจะอ้างว่าประเทศไทยก็มีประชาธิปไตย แต่เป็นแบบ “ไทยไทย” ลักษณะที่น่าสังเกตกรณีนี้คือ สังคมไทยถูกครอบงำด้วยวัฒนธรรม “พูดอย่างทำอย่าง” มีคำหรือความจำนวนมากที่ใช้พูดแล้วไม่ทำ หรือใช้ถ้อยคำอันสวยหรูปกปิดพฤติกรรมอันชั่วร้ายที่รุนแรง เช่น “ขอคืนพื้นที่” หมายถึงการใช้กำลังทหารกวาดล้างประชาชน หรือขนาดเบากว่า เช่น เรียกน้ำท่วมว่า “น้ำรอการระบาย” เป็นต้น

ในกรอบเช่นนี้ ประชาธิปไตยแบบ “ไทยไทย” จึงเป็นวาทกรรมอำพรางเพื่อจะปกปิดเนื้อหาความเป็นเผด็จการแบบไทยไว้ เพราะประชาธิปไตยเป็นหลักการสากลและมีความหมายแบบเดียวคือ อำนาจอธิปไตยต้องเป็นของประชาชนส่วนข้างมาก อำนาจการตัดสินใจทางการเมืองต้องอยู่ที่ประชาชน ซึ่งแสดงออกโดยผ่านการเลือกตั้ง ประชาธิปไตยจึงเป็นเรื่องของการออกแบบว่าประชาชนจะใช้อำนาจอย่างไร ไม่ใช่เรื่องการเมืองที่กำหนดตามอำเภอใจจากชนชั้นนำ หรือไม่ใช่การเมืองที่ถูกกำหนดและครอบงำโดยกองทัพ

เผด็จการในสังคมไทยดำรงอยู่ได้ด้วยการสร้างวาทกรรมมาโจมตีระบอบประชาธิปไตยหลายลักษณะ ตั้งแต่กล่าวว่าประชาธิปไตยเป็นของฝรั่ง ไม่เหมาะกับสังคมไทย หรือยกเรื่องการซื้อสิทธิขายเสียง ความเลวร้ายของนักการเมือง ความขัดแย้งแตกแยกในสังคม ฯลฯ มาเป็นข้อโจมตีระบอบประชาธิปไตย ความจริงเป็นที่ทราบกันทั่วโลกว่า ระบอบประชาธิปไตยไม่ใช่ระบอบการเมืองที่ดีจนไม่มีข้อบกพร่อง แต่ประชาธิปไตยในสหรัฐอเมริกา ในโลกตะวันตกและเอเชีย ก็ยังมีปัญหาเฉพาะมากมายที่จะต้องแก้ไขหรือแก้ปัญหา เพียงแต่นักทฤษฎีการเมืองพิจารณาว่าระบอบประชาธิปไตยเป็นระบอบการเมืองที่เลวน้อยที่สุดหรือดีที่สุดในขณะนี้เมื่อเทียบกับระบอบอื่น เช่น สมบูรณาญาสิทธิราชย์ เผด็จการทหาร หรือพรรคคอมมิวนิสต์พรรคเดียว เพราะประชาธิปไตยเป็นระบอบเดียวที่ให้อำนาจกับประชาชน ชนชั้นล่างด้วยความเสมอภาค และมีหลักประกันมากกว่าในการเปลี่ยนผ่านอำนาจด้วยเสียงของประชาชน ขณะที่ระบอบอื่นการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองจะมาจากการแย่งชิงหรือการตกลงในหมู่ชนชั้นนำเท่านั้น

ในสังคมไทยที่ผ่านมายังมีการสร้างจินตภาพแบบผิดๆด้วยการบอกว่าสังคมที่ดีคือสังคมที่ทุกคนคิดเหมือนกัน ต้องสามัคคีกัน ไม่มีความขัดแย้ง ซึ่งไม่จริง ในโลกแห่งความเป็นจริงไม่มีทางที่ทุกคนจะคิดเหมือนกันได้ นอกจากจะใช้อำนาจความคิดครอบงำหรือสร้างเผด็จการทหารมาบังคับใช้อำนาจกดความคิดต่างไม่ให้แสดงออก ให้ทุกคนคิดเหมือนกันตามอย่างที่รัฐกำหนด อันที่จริงสังคมที่บังคับให้คนคิดเหมือนกันเป็นสังคมที่มีปัญหา แต่ระบอบประชาธิปไตยถูกออกแบบมาเพื่อแก้ปัญหานี้คือ การยินยอมให้คนคิดต่างกันได้ด้วยการเคารพซึ่งกันและกัน แล้วตัดสินกันด้วยเสียงข้างมากของประชาชน เมื่อมีการตัดสินแล้วเสียงข้างน้อยก็ต้องเคารพ

ถึงกระนั้นการครอบงำของเสียงข้างมากก็มิได้ดำรงตลอดกาล จะมีช่วงเวลาอันจำกัด เช่น 4 ปี หรือ 5 ปีก็ตาม แล้วตัดสินกันใหม่ด้วยการเลือกตั้งหรือลงประชามติ ระบอบประชาธิปไตยจึงเป็นระบอบที่จัดการความขัดแย้งให้มีกฎเกณฑ์ โดยไม่ต้องใช้อำนาจหรือกำลังบังคับเพื่อสร้างสามัคคีด้วยการสร้างวาทกรรมอันบิดเบือนและกล่อมเกลาทางความคิด ทำให้ชนชั้นนำและชนชั้นกลางจำนวนมากในสังคมไทยเห็นพ้องและสนับสนุนการรัฐประหารภายใต้ข้ออ้างของการ “ปฏิรูป” ด้วยข้อเสนอให้ “ปฏิรูปก่อนเลือกตั้ง” อย่างฝ่าย กปปส. ที่มุ่งจะทำลายระบอบประชาธิปไตยและเรียกร้องการรัฐประหาร

การรัฐประหารโดย คสช. จึงเป็นการสานต่อตามข้อเสนอนี้ ระบอบเผด็จการทหารไทยถูกพิจารณาว่าชอบธรรมภายใต้ข้ออ้างการปฏิรูป แต่จนถึงขณะนี้ก็ยังไม่มีนิยามชัดเจนว่า การปฏิรูปคืออะไร จะทำในปริมณฑลไหน และเมื่อไรจะปฏิรูปเสร็จ ทั้งยังมีข้อสังเกตจากกรณีนี้คือ ประชาธิปไตยไม่ได้เป็นข้ออ้างของการรัฐประหารครั้งนี้เลย แต่ความหวาดระแวงในประชาธิปไตยต่างหากที่เป็นสาเหตุให้ชนชั้นนำไทยผลักดันการรัฐประหาร ประชาธิปไตยจะเกิดโดยการรัฐประหารจึงไม่มี

เห็นได้ชัดเจนเมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา คณะเผด็จการทหารนำร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ที่จะบังคับใช้มาให้ประชาชนลงประชามติ แต่เป็นการลงประชามติภายใต้การกวาดล้างจับกุมผู้เห็นต่าง และแทบไม่มีกระบวนการให้ความรู้เรื่องรัฐธรรมนูญเลย ดังนั้น แม้รัฐธรรมนูญจะผ่านการลงประชามติ แต่ก็ไม่มีใครเห็นว่าจะเป็นรัฐธรรมนูญที่นำมาซึ่งประชาธิปไตยในสังคมไทย และไม่เชื่อแม้กระทั่งว่าจะป้องกันการรัฐประหารได้ แต่ประเมินกันว่ารัฐธรรมนูญฉบับนี้จะนำมาซึ่งปัญหามากมายและจะนำมาซึ่งวิกฤตทางการเมือง ยิ่งทำให้ประเทศไทยอยู่ภายใต้เงาแห่งเผด็จการทหารต่อไปตามโรดแม็พของ คสช. ที่กำหนดไว้ 20 ปี ถ้า คสช. สามารถอยู่ถึงวันนั้น

นี่คือลักษณะยุคดึกดำบรรพ์ของการเมืองไทยที่ยังมองไม่เห็นทางออก และต้องตามหาประชาธิปไตยกันต่อไปจนไม่รู้จบรู้สิ้น


You must be logged in to post a comment Login

Казино левлучший портал для азартных игроков
Игровые автоматызахватывающая игра начинается сейчас
azino777испытай удачу прямо здесь
1win казинооткрой для себя мир азартных игр
Вулкан платинумавтоматы с высокой отдачей ждут тебя
Казино левгде выигрыши становятся реальностью
Игровые автоматыразвлекайся и выигрывай каждый день
азино три топоранаслаждайся адреналином от побед
Казино 1winкаждая игра — шаг к успеху
Вулкан россиятвой шанс на большой выигрыш
Казино левоснова азартного мастерства
Игровые автоматытоповые игры для каждого
Azino777только для настоящих ценителей риска
1win казинокайф от игры начинается здесь
Вулкан 24где каждый день приносит победы
Казино левновые высоты азартных эмоций
Игровые автоматыгде выигрыши реальны
азино три топорасамые горячие игры ждут
Казино 1winвыигрывайте с комфортом
Казино вулкан россияисследуй мир азартных автоматов
Казино левтвой источник азарта и выигрышей
Игровые автоматыискусство выигрыша ждет тебя
azino777почувствуй азарт и драйв
1win казиноидеальный выбор для азартных игр
Вулкан платинумиграй и побеждай с удовольствием
Казино левнаслаждайся азартом без границ
Игровые автоматылучшие призы ждут тебя
азино три топоратвоя игра начинается здесь
Казино 1winновые уровни азарта и удачи
Вулкан россияначни путь к победе прямо сейчас
Coco chat - Rejoignez nouvelles discussions enrichissantes sur Bed and Bamboo
Chatrandom - Discover exciting chats with new people on Bed and Bamboo
Chatrandom - Entdecke spannenUnterhaltungauf Bed and Bamboo
Chatrandom - Ontdek boeienchats op Bed and Bamboo
Coco chat - Partagez des moments uniques sur Hoodrich France
Chatrandom - Connect and chat on Hoodrich France
Chatrandom - Chatte mit der Hoodrich France Community
Chatrandom - Geniet van chats in Hoodrich France gemeenschap
Coco chat - Connectez-vous pour des échanges passionnants sur I’m Famous 51
Chatrandom - Meet and chat on I’m Famous 51
Chatrandom - Führe spannenGespräche auf I’m Famous 51
Chatrandom - Beleef gesprekkop I’m Famous 51
Coco chat - Discutez avec la communauté Quincaillerie Outillage Thollot
Chatrandom - Explore vibrant conversations at Quincaillerie Outillage Thollot
Chatrandom - Tritt spannendChats bei Quincaillerie Outillage Thollot bei
Chatrandom - Ga mee in boeiengesprekkbij Quincaillerie Outillage Thollot
Coco chat - Rejoignez TurboSystem pour discuter
Chatrandom - Engage in exciting chats at TurboSystem
Chatrandom - Genieße spannenChats bei TurboSystem
Chatrandom - Beleef chatplezier bij TurboSystem